بررسی جرم انگاری افشای داده های ژنتیکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری، تهران.ایران.

چکیده

چکیده
«ژن» یکی از خاص‌ترین ویژگی‌های جسمی افراد است و «داده‌های ژنتیکی» ازجمله دستاوردهای علمی عصر جدید است که مطالعه بر روی سلول‌های بنیادی انسان را شامل می‌شود. داده های ژنتیکی کاربردهای فراوانی دارد؛ این کاربردها گاهی در جهات مثبت است، همچون کشف و درمان بیماری، تشخیص هویت، کشف جرائم و بسیاری موارد دیگر که به جامعه کمک می‌کند؛ گاهی در جهات منفی است، همچون ساخت تسلیحات بیولوژیکی و نسل‌کشی و تغییر در سلول‌های بنیادی انسان‌ها و سایر مواردی که مفسده انگیز است.
این تحقیق که به روش تحلیلی – توصیفی انجام شده است، به بررسی احکام فقهی افشای اطلاعات ژنتیکی پرداخته است.
باتوجه به اینکه افشای اطلاعات ژنتیکی از اعمالی است که ذاتاً و اقتضائاً ذی المفسده نیست، لذا جرم تلقی نمی شود، بلکه درصورتی که در جهات منفی به کاربسته شود، جرم انگاری می شود. باتوجه به کیفیت و اهداف افشاء، می توان یکی از احکام سرقت و جاسوسی را بر این جرم تطبیق داد. سایر عناوین جرم ازجمله محاربه و افساد فی الارض باتوجه به نقدهای وارد شده، قابل انطباق بر افشای اطلاعات ژنتیکی نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

( Investigating the criminology of disclosure of genetic data )

نویسندگان [English]

  • seyed mohammad amin hosseini 1
  • mahdi narimanpour 2
1 PhD student, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
2 PhD student, Department of Jurisprudence and Private Law, Shahid Motahari University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract
"Gene" is one of the most special physical characteristics of individuals and "genetic data" is one of the scientific achievements of the modern age that includes the study of human stem cells and is very important today and in the detection and treatment of disease, identification, crime And many other things help the community. It is also used to make biological weapons and to kill and modify human stem cells. This research, which has been done by analytical-descriptive method, has examined the jurisprudential rules of stealing genetic information. In this study, while expressing the importance of genetic information, theft of genetic information is criminalized and according to the quality and purposes of theft, one of the provisions of theft and espionage can be applied to this crime. Other categories of crime, including moharebeh and corruption on earth, are not applicable to the theft of genetic information due to criticism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • theft
  • genetics
  • espionage
  • moharebeh
  • corruption on earth

مراجع

آساد، محمدتقی (1397ش). مبانی ژنتیک. مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد.
ابن براج، عبدالعزیز (1406ق). المهذب. قم: جامعة مدرسین.
ابن‌منظور، محمدبن مکرم (1997م). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
اصفهانى، مجلسى اول، محمد تقى 01400ق). یک دوره فقه کامل فارسى. قم: مؤسسه و انتشارات فراهانى.
اکرمی، سید محمد؛ باستانی، امیر (1387ش)، چالش اخلاقی با پژشکی قانونی ژنتیک، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 1387ش، ش1 و 2.
انصاری، زکریا، ابو یحیی زکریا بن محمد (بی­تا). أسنى المطالب فی شرح روض الطالب. بیروت: دار الکتاب الإسلامی.
انصاری، مرتضی (بی­تا).  فرائد الاصول. بیروت: مؤسسه الاعلمی.
انگدال، ویلیام؛ ترجمه: قاسم دلیری (1398ش). بذرهای نابودی. تهران: ققنوس.
تورکسن، کورساد؛ ترجمه: صادقی، امین؛ مطلبی، رویا (1397ش). ویرایش ژنوم. تهران: انتشارات صالحیان.
جزائرى، عبد اللّه بن نور الدین (بی­تا). التحفة السنیة فی شرح النخبة المحسنیة. تهران: بی­جا.
جزیرى، عبد الرحمن، غروى، سید محمد، یاسر مازح 1407ق. الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت علیهم السلام. بیروت: دار الثقلین.
جماعیلی حنبلی، أبو محمد موفق الدین عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة، الشهیر بابن قدامة المقدسی (1414ق). الکافی فی فقه الإمام أحمد. بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة: الأولى.
چیان، جهانگیر (1394ش). کلیات پزشکی و بهداشت ژنتیک و سلامتی. گیلان: دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گیلان.
حجاوی مقدسی، موسى بن أحمد (بی­تا). الإقناع فی فقه الإمام أحمد بن حنبل. بیروت: دار المعرفة.
الحدادی الحنفی، أبو بکر بن علی بن محمد الحدادی العبادی الزَّبِیدِیّ الیمنی الحنفی (1322ق). الجوهرة النیرة.  المطبعة الخیریة.
حلّى، ابن ادریس (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1410ق). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1413ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
خوری، سعید (1374ق). اقرب الموارد. نشر دار الاسوة.
دمشقی حنفی، ابن عابدین، محمد أمین بن عمر بن عبد العزیز (1412ق). رد المحتار على الدر المختار. بیروت: دار الفکر.
راغب، حسین‌بن محمد (1424ق). المفردات. دمشق: دار القلم.
سبزوارى، محقق، محمد باقر بن محمد مؤمن (1423ق). کفایة الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
سمرقندی، ابولیث (1355ق). فتاوی النوازل فی فقه الحنفی. حیدرآباد: مطعبه شمس الاسلام.
شهید اول، محمد بن مکى (1414ق). غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
شهید اول، محمد بن مکى (1417ق). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
شهید ثانى، زین الدین بن على (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّى - کلانتر). قم: کتابفروشى داورى.
شیرازی، ابو اسحاق (بی­تا). المذهب فی فقه الامام الشافعی. بیروت: دارالکتب العلمیه.
طبرسی، فضل بن حسن (1372ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طبسى، نجم الدین (بی­تا). النفی و التغریب فی مصادر التشریع الإسلامی. قم: بی­جا.
طوسی، محمد بن حسن (بی­تا). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: مکتبة المرتضویه؛
طوسی، محمدبن الحسن (1417ق). الخلاف. قم: جامعة مدرسین.
طوسی، محمدبن الحسن (بی­تا). النهایة. بیروت: دار الاندلس.
عمیدى، سید عمید الدین بن محمد اعرج حسینى (1416ق). کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد. قم:  دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
فیروزآبادی، محمدبن یعقوب (1424ق). القاموس المحیط. تهران: دار الفکر.
فیض کاشانی، ملا محسن. الاصفی فی تفسیر القرآن. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
کرکى، محقق ثانى، على بن حسین (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم:  مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
کرکى، محقق ثانى، على بن حسین (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد.قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
مازندرانى، علی اکبر سیفى (1425ق). مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
مرعشى نجفى، سید شهاب الدین (1424ق). السرقة على ضوء القرآن و السنة. قم:  انتشارات کتابخانه و چاپخانه آیة الله مرعشى نجفى – ره.
مظفر، محمدرضا (1430). اصول الفقه. قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
معلوف، لویس (1380ش). المنجد. ترجمه مصطفی رحیمی اردستانی. تهران: صبا.
میانجى، على احمدى (1411). الأسیر فی الإسلام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
نائینى، میرزا محمد حسین غروى (1373ق). منیة الطالب فی حاشیة المکاسب. تهران: المکتبة المحمدیه.
نجفى، صاحب الجواهر، محمد حسن (1404ق).  جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
النفراوی الازهری المالکی، أحمد بن غانم (أو غنیم) بن سالم ابن مهنا (1415ق). الفواکه الدوانی على رسالة ابن أبی زید القیروانی. بیروت: دار الفکر.
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب
دوره 3، شماره 2
ناشر
مهر 1399
صفحه 93-72

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار