امنیت اقتصادی از دیدگاه مقاصد شریعت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی، مدرس گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه مذاهب اسلامی سنندج، سنندج، ایران.

https://doi.org/10.34785/J016.2021.867

چکیده

امنیت اقتصادی از دیدگاه مقاصد شریعت
محمد آزاد امینی


چکیده:
زمینه و هدف: امنیت اقتصادی از مهم‌ترین بخش‌های امنیتی و ضروری‌ترین آن‌ها در مقاصد شریعت به شمار می‌رود چراکه بازتاب مستقیمی بر ساختار کل امنیت دارد و تأمین‌کننده رفاه و استقرار مالی انسان و کشور، از بحران‌های اقتصادی خارجی تأثیرگذار در تمامی زمینه‌ها است، بررسی و مطالعات بسیاری در میزان اهمیت امنیت اقتصادی و پدیده‌های تهدیدکننده آن به‌عمل‌آمده است اما ابعاد و مفهوم آن از دیدگاه مقاصد شریعت به خاطر عدم پیدایش آن در دوران شکوفایی فقه اسلامی موردتوجه قرار نگرفته است با این وصف جایگاه و چیستی امنیت اقتصادی از دیدگاه مقاصد شریعت به چه صورت است؟ و چگونه می‌توان از آن در جهت احکام وضعی و برداشت‌های فقهی بهره‌مند شد؟
مواد و روش‌ها: در این مقاله -که به روش توصیفی، تحلیلی تهیه‌شده- سعی بر آن بوده تا ضمن تبیین این مسئله به زوایا و جوانب بنا بر حکم شرعی و وضعیت و شرایط افراد و جامعه مورد بررسی و کاوش قرار گیرد.
نتیجه‌گیری: منابع و ضوابط ایجادشده برای تحقق زمینه‌های امنیت اقتصادی باید به‌گونه‌ای باشد که هر فرد در آن سیستم اقتصادی به نیازهای اقتصادی‌اش دست یابد و عدالت در توزیع و دستیابی به حقوق هر فرد شکل گیرد.
تکامل امنیت اقتصادی با وضعیت کسب‌وکار مردم باید به شکلی متوازن درحرکت باشد و دولت با بررسی‌های دقیق و پژوهشی را به نسبت نیازهای ضروری و حاجی و تحسینی را در اختلال به امنیت اقتصادی تفکیک کند.
کلیدواژه‌ها: مقاصد، شریعت، اقتصاد، امنیت اقتصادی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Economic security from the perspective of the purposes of Sharia

نویسنده [English]

  • mohammad azad amini
PhD, Lecturer, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Law, Sanandaj University of Islamic Religions, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

Original Article

Economic security from the perspective of the purposes of Sharia

MuhammadAzad Amini


Abstract
Background and Aim: Economic security is one of the most important and necessary parts of security in the purposes of Sharia because it has a direct impact on the overall structure of security and provides welfare and financial establishment of human and country, is affected by external economic crises in all areas.Many studies have been done on the importance of economic security and its threatening phenomena, but its dimensions and meaning have not been considered from the perspective of the purposes of Sharia due to its non-emergence during the heyday of Islamic jurisprudence, However, what is the status and nature of economic security from the point of view of the purposes of Sharia? And how can it be used in the direction of situational rulings and jurisprudential interpretations?
Materials and Methods: In this article, which has been prepared by descriptive and analytical method, an attempt has been made to explain this issue to the angles and aspects according to the Shari'a ruling and the situation and conditions of individuals and society.
Conclusion: The resources and criteria created for the realization of economic security must be such that each individual in the economic system achieves his economic needs and justice is formed in the distribution and achievement of the rights of each individual.
The evolution of economic security with the business situation of the people must move in a balanced way and the government, by careful and research, to distinguish between things that are essential, necessary and desirable in disrupting economic security.


Keyword: purposes. Sharia. Economy. Economic Security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • purposes
  • Sharia
  • Economy
  • Economic security

مراجع

إبراهیم بن موسىالشاطبی.(1997 م). الموافقات، دار ابن عفان، ط 1.
ابوالحامد الغزالی.(1993 م). المستصفى، دار الکتب العلمیة، بیروت، ط 1.
الاصفهانی الراغب. (1991 م). المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، دمشق، ط 1.
الأمیر الکبیر محمد (د ت)، الإکلیل، شرح مختصر خلیل، مکتبة القاهرة.
البخاری محمد. (1992 م). صحیح البخاری، دار طوق النجاة للطباعة والنشر والتوزیع، القاهره، ط 1.
البخاری محمد.(1997 م). صحیح الادب المفرد للإمام البخاری، دار الصدیق للنشر والتوزیع: بیروت، ط 4.
البدوی یوسف. (2007 م). مقاصد الشریعة عند ابن تیمیة، دار النفائس للنشر والتوزیع، عمان، ط 1.
الجرجانی علی.(1983 م). کتاب التعریفات، دار الکتب العلمیة: بیروت.
الجندی عبدالوهاب.(2008 م). أهمیة المقاصد فی الشریعة الاسلامیة و أثرها فی فهم النص و استنباط الحکم، مؤسسة الرسالة ناشرون، بیروت، ط 1.
جهانیان، ناصر. (1381 ه). امنیت اقتصادی، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر چاپ اول.
الجوینی، أبو المعالی (1987 م)، الاجتهاد، دار القلم، دمشق، ط 1.
چینی حبیب.(1380 ه). فرصت ها امکانات محدودیت ها و تهدیدات در برابر امنیت اقتصادی، نشریه: ابرار اقتصادی.
حماد نزیه.(2008 م). معجم المصطلحات المالیة والاقتصادیة فی لغة الفقهاء، دار القلم: دمشق، ط 1.
حمد بن فارِسْ .(1979 م). معجم مقاییس اللغة، دار الفکر، بیروت، ج 6.
الخادمی نورالدین (2003 م). المقاصد الشریعة، دار شبیلیا للنشر والتوزیع، الریاض.
الخادمی نورالدین.(1998 م). الاجتهاد المقاصدی، وزارة الاوقاف و نالشرون الاسلامیة، قطر، ط 1.
الریسونی احمد.(1992 م). نظریة المقاصد عند الامام الشاطبی، المؤسسة الجامعیة للدراسات و النشر والتوزیع، بیروت.
الزحیلی وهبة. (1985 م). اصول الفقه الاسلامی، دار الفکر، دمشق، ط 1.
سلیمان بن الأشعث السجستانی [أبوداود](2010 م)، سنن أبوداود، المحقق: محمد محیی الدین عبد الحمید، المکتبة العصریة، بیروت.
شهاب‌الدین ابوالفضل احمد بن علی  [ابن حجر](2001 م)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، الأوقاف السعودیة، 14 ج.
شهزاد برومند.(1387 ه). امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب، مجلس شورای اسلامی، مرکز پژوهش ها، تهران.
عبد الباقی محمد فؤاد (1944 م)، المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، دار الکتب المصریة: القاهره.
عبدالرحمن السعدی. (2001 م). تیسیر الکریم الرحمن، دار ابن الجوزی: القاهره، ط 1.
عز الدین عبد العزیز بن عبد السلام.(1996 م). الفوائد فی اختصار المقاصد، دار الفکر المعاصر، بیروت، ط 1.
علاء الدین، أبو بکر بن مسعود بن أحمدالکاسانی. (2003 م). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، دار الکتب العلمیة: بیروت، ط 2.
علی بن أحمد بن سعید [ابن حزم] (د ت)، المحلی بالآثار، دار الفکر، بیروت،12 ج، دط.
الفاسی علال. (1991 م). مقاصد الشریعة و مکارمها، مؤسسه علال الفاسی، ط 4.
الفراهیدی خلیل. (2003 م). کتاب العین، دار الکتب العلمیة للنشر والتوزیع، بیروت.
الفنجری محمد شوقی (1984 م). الإسلام وعدالة التوزیع، دار ثقیف للنشر والتألیف: الریاض.
الفیروزآبادی یعقوب. (2005 م). القاموس المحیط، مؤسسة الرسالة للطباعة والنشر والتوزیع، بیروت: لبنان، ط 8.
الفیومی احمد. (1987 م). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، مکتبة لبنان، بیروت.
القضاة معن. (1996 م). منهج الأمن الاقتصادی فی القرآن الکریم، رسالة الماجستیر، جامعة الیرموک، کلیة الشریعة.
قناعی جمشید.(1389 ه). امنیت اقتصادی، فصلنامه تحلیلی پژوهشی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، شماره 12.
الکبیسی بشیر.(2008 م). المقاصد الشرعیة و کیفیة التعامل معها عند التعارض، مجلة کلیة الامام الاعظم، العدد الثانی، السنة الثانیة.
المبارک بن محمد الجزری  [ابن الأثیر](1979 م)، النهایة فی غریب الحدیث والأثر، المکتبة العلمیة: بیروت.
مجمع اللغة العربیة. (2004 م). المعجم الوسیط، مکتبة الشروق الدولیة، ط 4.
محمد الطاهر ابن عاشور. (1984 م). التحریر والتنویر، الدار التونسیة للنشر: تونس، ط 1.
محمد الطاهر ابن عاشور.(2011 م). مقاصد الشریعة، دار النفائس، الأردن، 2 م.
محمد بن ابی بکر دمشقی [ابن قیم](1991 م)، إعلام الموقعین عن رب العالمین، دار الکتب العلمیة – ییروت،4 ج، ط 1.
محمد بن عیسی السلمی الترمذی (1998 م). جامع الکبیر، دار الغرب الإسلامی: بیروت، 6 ج.
محمد بن یزید بن ماجه القزوینی أبو عبد الله [ابن ماجه](2009 م)، سنن ابن ماجه، المحقق: محمد فؤاد عبد الباقی، دار إحیاء الکتب العربیة، القاهره.
محمد بن مکرم بن علی أبو الفضل جمال الدین [ابن منظور](1993 م) لسان العرب، دار صادر، بیروت، ط 3.
م‍ح‍م‍دب‍ن‌ اح‍م‍دالسرخسی.(1993 م). المبسوط، دار المعرفة: بیروت.
محمدبن ادریس الشافعی.(1990 م). الأم، دار المعرفة: بیروت.
محمدعلی بن علیالتهانوی.(1996 م). موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، مکتبة لبنان، ط 1، ج 20.
محمود بن عمرالزمخشری. (1983 م). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دار الکتاب العربی، بیروت.
الیوبی محمد. (1998 م). مقاصد الشریعة الاسلامیة و علاقتها بالأدلة الشرعیة، دار الهجرة للنشر و التوزیع، الریاض، ط 1.
یوسف حامد العالم.(1993 م). المقاصد العامة للشریعة الاسلامیة، المعهد العالی للفکر الاسلامی، الریاض، ط 1.
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب
دوره 3، شماره 2
ناشر
مهر 1399
صفحه 184-158

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار