واکاوی عرفان کیهانی از منظر فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی، مدرس حوزه علمیه قم، رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی و دانشگاه قم، قم، ایران

https://doi.org/10.34785/J016.2020.950

چکیده

در دنیای کنونی، برای مقابله با دین و اسلام و از طرفی در اثر رسیدن دنیای غرب به بن بست و احساس خلأ معنویت، عرفان‌های نوظهور فراوانی ظهور کردند تا از سویی به این واسطه متدینان را از دین و مذهب دور سازند و از سوی دیگر احساس خلأ معنویت در غرب را پاسخ گویند که یکی از آن، عرفان کیهانی است. بنابراین باید بحث نمود که هر یک از تصدّی‌گری و ترویج مکتب عرفان حلقه، جذب شدن و پیوستن به عرفان حلقه و نشر و حفظ و مطالعه آثار عرفان کیهانی از نظر فقهی چه حکمی دارد؟
مکتب عرفان کیهانی و یا عرفان حلقه در دهه هشتاد در ایران راه‌اندازی شد و به همین جهت تاکنون پیرامون بررسی فقهی آن چندان بحث نشده است و می‌طلبد پیرامون حکم هر یک از حفظ و نشر و چاپ آثار و جذب شدن به چنین مکتبی و همچنین ترویج آن بحث گردد که تصدی گری و ترویج مکتب عرفان کیهانی، به دلیل حرمت بدعت و تشریع و قاعده نفی سبیل، حرام است و جذب شده و پیوستن به عرفان حلقه نیز حرام است و سه دلیل: قاعده حرمت تشبه به کفار، ادله لزوم کسب اعتقادات صحیح و ادله لزوم کسب رفتارهای صحیح، بیانگر حرمت آن است. همان‌گونه که قاعده حرمت حفظ کتب ضاله، هر گونه حفظ و نشر و مطالعه آثار عرفان کیهانی را حرام می‌شمارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Anaiysis of cosmic mysticm from the perspective of sects

نویسنده [English]

  • Abdul Rahman Najafi Imran
PhD, Lecturer at the Seminary of Qom, Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law and Qom University, Qom, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: Many false mystics have appeared for a long time and continue to do so today, and it continues with the two goals of "confronting the divine religions, especially Islam" and "filling the feeling of spiritual emptiness in the Western world."  Because on the one hand, the tendency towards divine religions, especially Islam, is spreading in the world, and on the other hand, the Western world has reached a dead end and the feeling of spiritual emptiness has been revived in it, so to deal with it, the emergence of emerging anti-religious mysticism  It is said that one of them is "cosmic mysticism" or "ring mysticism" and it is necessary to study it from the perspective of Islam and the ruling of each of the tenants and promoters of ring mysticism, absorption and joining cosmic mysticism and publishing and preserving  And studied its works from the perspective of the sects, which is addressed in the present article, and by contemplating the rules of jurisprudence accepted by each of the Shiites and Sunnis, it was proved that each of the attraction and tendency, ownership and promotion and publication.  And preserving the works of mysticism is forbidden.
Materials and Methods: The present study, based on expressing the views and beliefs of the school of cosmic mysticism and criticizing and examining it from the perspective of jurisprudential rules and in a library manner, has dealt with the present issue.
Conclusion: The school of cosmic mysticism or ring mysticism was established in Iran in the eighties, and for this reason, its jurisprudential study has not been much discussed and requires the ruling of each of the preservation and publication of works and attraction to such a school and also  It should be argued that holding and promoting the school of cosmic mysticism is forbidden due to the sanctity of heresy and legislation and the rule of denying the mustache, and being absorbed and joining the mysticism of the circle is also forbidden and three reasons:  The correct beliefs and reasons for the need to acquire the right behaviors, show its sanctity.  Just as the rule of sanctity forbids the preservation of errant books, any preservation, publication and study of the works of cosmic mysticism is forbidden

کلیدواژه‌ها [English]

  • jurisprudence
  • mysticism
  • ring
  • ring mysticism
  • cosmic mysticism

مراجع

قرآن کریم.
آل عصفور بحرانى، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
آلوسی، سید محمود (1415). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن ابی­جمهور، محمد بن زین الدین (1405). عوالی اللئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیة، قم: دار سید الشهداء للنشر.
ابن ابی­حاتم، عبدالرحمن بن محمد (1419)،.تفسیر القرآن العظیم، عربستان سعودی: مکتبة نزار مصطفی الباز.
ابن العربی، محمد بن محمد بن عبدالله بن ابی­بکر (بی­تا). احکام القرآن، بی­جا.
ابن حیون، نعمان بن محمد (1385). دعائم الاسلام، قم: موسسة آل البیت (ع).
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1404). تحف العقول، قم: جامعه مدرسین.
ابن عجیبه، احمد بن محمد (1419). البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، قاهره: دکتر حسن عباس زکی.
ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو (1419). تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
 ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (1420). البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار الفکر.
 اربلی، علی بن عیسی (1381). کشف الغمة فی معرفة الائمة (ع)، تبریز: بنی هاشمی.
 اردبیلى، احمد بن محمد (1403). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
 اسدی حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر (1414). تذکرة الفقهاء، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
 اسدی حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر (1412). منتهى المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
 انصاری، مرتضى بن محمد أمین (1410). کتاب المکاسب المحشّى، قم: مؤسسه مطبوعاتى دار الکتاب.
 ............................................ (1411). کتاب المکاسب، قم: منشورات دار الذخائر.
.................................................. (1415). کتاب المکاسب، قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
 برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371). المحاسن، قم: دار الکتب الاسلامیه.
بحرانی، سید هاشم (1374). البرهان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسه بعثه.
 بهبهانى، محمد باقر بن محمد اکمل (1426). حاشیة الوافی، قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی.
 بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418). انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
تبریزى، جواد بن على (1427). صراط النجاة، قم: دار الصدیقة الشهیدة.
 تستری، ابو محمد سهل بن عبدالله (1423). تفسیر التستری، بیروت: دار الکتب العلمیة.
 جصاص، احمد بن علی (1405). احکام القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
جمعى از مؤلفان (بی­تا). مجلة فقه أهل البیت علیهم السلام، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (ع).
جوهری، اسماعیل بن عباد (1410). الصحاح ـ تاج اللغة و صحاح العربیة، بیروت: دار العلم للملایین.
 حرّ عاملى، محمد بن حسن (1409). وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
 حسینی تهرانى، سید محمد حسین (1421). ولایت فقیه در حکومت اسلام، مشهد: انتشارات علامه طباطبایى.
 حسینى روحانى، سید صادق (1412). فقه الصادق علیه السلام، قم: دار الکتاب.
 حسینی شیرازى، سید محمد (1423). فقه العولمة، بیروت: مؤسسة الفکر الإسلامی.
 حسینی عاملى، سید جواد بن محمد (1419). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
 حسینی واسطى زبیدى حنفى، محب الدین سید محمد مرتضى (1414). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
 حقی بروسوی، اسماعیل (بی­تا). تفسیر روح البیان، بیروت.
خوانسارى، رضى الدین بن آقا حسین بن محمد (1311). تکمیل مشارق الشموس فی شرح الدروس، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
 خوانسارى، سید احمد بن یوسف (1405). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
 راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412). مفردات ألفاظ القرآن، لبنان: دار العلم - الدار الشامیة.
 رشید الدین میبدی، احمد بن ابی­سعد (1371). کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران: انتشارات امیر کبیر.
زحیلی، وهبة بن مصطفی (1418). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، بیروت: دار الفکر المعاصر.
.........................................(1422). تفسیر الوسیط، دمشق: دار الفکر.
سبحانی تبریزى، جعفر (1423). الإنصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
 سبحانی، جعفر (بی­تا). تهذیب الاصول، بی­جا.
 سروی مازندرانى، محمد صالح بن احمد بن شمس (1382). شرح الکافی، تهران: المکتبة الإسلامیة.
سعیدی، محمد مسعود (1396). عرفان در گرو حلقه ها، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
 سمرقندی، نضر بن محمد بن احمد (بی­تا). بحر العلوم، بی­جا.
 سید رضی، محمد (1414). نهج البلاغة، قم: مؤسسه نهج البلاغه.
 سیوری حلّى، مقداد بن عبد اللّه (1404). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى (ره).
  شریفی دوست، حمزه (1392). کاوشی در معنویت های نوظهور، قم: دفتر نشر معارف.
 شعیری، محمد بن محمد (بی­تا). جامع الاخبار، نجف: مطبعة حیدریة.
 شیرازى، میرزا محمد تقى (1412). حاشیة المکاسب، قم: منشورات الشریف الرضی.
 صاحب بن عباد، کافى الکفاة، اسماعیل بن عباد (1414). المحیط فی اللغة، بیروت: عالم الکتاب.
 صدوق، محمد بن علی (1362). الخصال، قم: جامعه مدّرسین.
 ............................. (1406). ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم: دار الشریف الرضی للنشر.
 ............................. (1385). علل الشرائع، قم: کتابفروشی داوری.
 ............................ (1403). معانی الأخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
................................(1413). من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
 طاهری، محمد علی (1386). انسان از منظری دیگر، انتشارات ندا.
 ........................... (2011). عرفان کیهانی، بی­جا.
............................ (2010). موجودات غیر ارگانیک، ارمنستان: گریگور تاتواتسی.
 طباطبایی حائرى، سید على بن محمد (1418) ریاض المسائل، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
 طباطبایی حکیم، سید محسن (1416). مستمسک العروة الوثقى، قم: مؤسسة دار التفسیر.
 طباطبایی، سید محمد حسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
 طباطبایی یزدى، سید محمد کاظم (1421). حاشیة المکاسب، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
 طبرسی، علی بن حسن (1385). مشکاة الانوار فی غرر الاخبار، نجف: المکتبة الحیدریة.
طنطاوی، سید محمد (بی­تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، بی­جا.
طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن (1407). تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
عاملى، شهید ثانى، زین الدین بن على (1414). حاشیة الإرشاد، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
...................................................... (1422 الف). حاشیة المختصر النافع، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
 ..................................................... (1422 ب). حاشیة شرائع الإسلام، قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
فخر الدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر (1420). مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فراهیدى، خلیل بن احمد (1410). کتاب العین، قم: نشر هجرت.
قرطبی، محمد بن محمد (1364). الجامع لاحکام القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
قشیری، عبدالکریم بن هوازن (بی­تا). لطایف الاشارات، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
کرکی عاملى، على بن حسین (1414). جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
کلینى، ابو جعفر محمد بن یعقوب (1407). الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
 لارى، سید عبد الحسین (1418). التعلیقة على المکاسب، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
 مراغی، احمد بن مصطفی (بی­تا). تفسیر المراغی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
مظاهری سیف، حمید رضا، شریفی دوست، حمزه، مغیثی، فاطمه (1391). عرفان حلقه، قم: صهبای یقین.
مظهری، محمد ثناء الله (1412). التفسیر المظهری، پاکستان: مکتبة رشدیة.
 ملا حویش آل غازی، عبد القادر (1382). بیان المعانی، دمشق: مطبعة الترقی.
موسوی بجنوردى، سید محمد بن حسن (1401). قواعد فقهیه، تهران: مؤسسه عروج.
 موسوی خویى، سید ابو القاسم (بی­تا). مصباح الفقاهة، بی­جا.
 موسوى قزوینى، سید على (1422). ینابیع الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
 مؤمن سبزوارى، محمد باقر بن محمد (1423). کفایة الأحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  منتظری نجف‌آبادى، حسین على (1415). دراسات فی المکاسب المحرمة، قم: نشر تفکر.
 نجفی ایروانى، على بن عبد الحسین (1406). حاشیة المکاسب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
 نجفى کاشف الغطاء، محمد حسین بن على بن محمد رضا (بی­تا). سؤال و جواب،  مؤسسه کاشف الغطاء.
 نجفى کاشف الغطاء، مهدى (1423). أحکام المتاجر المحرمة، نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
 نحاس، ابوجعفر احمد بن محمد (1421). اعراب القرآن، بیروت: دار الکتب العلمیة.
نراقى، مولى احمد بن محمد مهدى (1417). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
 هاشمی شاهرودى، سید محمود (1417). مقالات فقهیة، بیروت: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیة.
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 1
ناشر
فروردین 1399
صفحه 189-161

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار