جرم‌انگاری و مجازات قاچاق کالا و ارز در فقه مذاهب اربعه و قانون با تاکید بر قاعده تعزیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق شافعی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

2 استادیار گروه فقه و حقوق شافعی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

https://www.doi.org/10.34785/J016.2018.886

چکیده

قاچاق کالا از جرایمی است که از دیرباز در جوامع بشری وجود داشته و با پدیدار شدن مرزهای سیاسی مفهوم و رویکرد نوینی پیدا کرده است. قاچاق در متون فقهی، به عنوان جرم مورد بررسی قرار نگرفته؛ اما با استناد به مبانی فقهی و آثار و تبعات آن، می توان به جرم‌انگاری آن پرداخت. قاعده «کل معصیة لیس فیها حد مقدر، فــفیها التعزیر» بیانگر آن است که جرایم و معاصی فاقد حد شرعی، مستوجب تعزیر هستند. «تعزیر» مجازاتی است که تعیین نوع و مصداق آن تحت شرایط خاص به حاکم واگذار شده است. در قوانین جمهوری اسلامی ایران، قاچاق کالا و ارز جرم انگاشته شده است و مجازات‌ تعزیری چون: شلاق، حبس، تعلیق و جریمه نقدی برای برخورد با مجرمان در نظر گرفته شده است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی، به جرم انگاری قاچاق کالا وارز و بیان رابطه قاعده فقهی مذکور با موضوع قاچاق کالا و ارز می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminalization and punishment of smuggling goods and the currency in the jurisprudence of four Sunni religions and law with emphasis on the principle of ta;zir

نویسندگان [English]

  • farzad parsa 1
  • worya hafidi 2
1 Assistant Professor of Shafe'e Jurisprudence and Law, Humanities and Social Sciences Faculty, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
2 Assistant Professor of Shafe'e Jurisprudence and Law, Humanities and Social Sciences Faculty, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

One of the crime that has long existed in human societies is smuggling and it has found a new concept and approach with the advent of political boundaries. Smuggling has not been investigated as a crime in jurisprudential texts. Of course, it can be criminalized by referring to the principles of jurisprudence and its consequences.
This principle «کل معصیة لیس فیها حد مقدر، ففیها التعزیز»Every mite has no estimated limit, so it has discretionary punishments) shows that sins and offenses that are not punishable by religious law are discretionary punishments (ta;zir). If the determination of the type of punishment and its effects has been assigned to the ruler under certain conditions, it is called discretionary punishments (ta;zir). In the law;s of the Islamic Republic of Iran smuggling of goods and the currency is known as a crime and has been punished by such sanctions as: whipping, imprisonment, staying away, and payment of money for intended to deal with criminals. This paper uses the description-analysis method to illustrate the relationship between the jurisprudential principle cited above and the crime of smuggling goods and currency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: The rules of jurisprudence
  • smuggling goods
  • currency
  • Ta
  • zir
ابن‌سبکی، تاج‌الدین عبدالوهاب بن علی بن عبدالکافی. (1991). الاشباه و النظائر. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1998). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
ابن‌نجیم، زین العابدین بن ابراهیم. (1980). الاشباه و النظائر. بیروت: دارالکتب العلمیة.
انصاری، ابو یحیی زکریا. (2000). أسنى المطالب فی شرح روض الطالب. بیروت: دارالکتب العلمیة.
آل‌بورنو، محمد صدقی بن احمد بن محمد. (2003). موسوعة القواعد الفقهیة. بیروت: مؤسسة الرسالة.
آمدی، علی بن ابی‌علی. (بی‌تا). الإحکام فی أصول الأحکام. تحقیق: عبدالرزاق عفیفی. بیروت ـ دمشق. المکتب الإسلامی.
بجیرمی، سلیمان بن محمد بن عمر. (1417). تحفة الحبیب على شرح الخطیب. بیروت: دارالکتب العلمیة.
بزدوی، علی بن محمد. (1997). کنزالوصول الی معرفة الاصول. کراچی: مطبعة جاوید بریس.
خطیب شربینی، شمس الدین محمد بن محمد. (1415). الإقناع فی حل ألفاظ أبی شجاع. بیروت: دارالفکر.
دمیاطی، ابوبکر ابن سید محمد شطا. (1996). حاشیة إعانة الطالبین علی حل ألفاظ فتح المعین لشرح قرة العین بمهمات الدین. بیروت: دارالفکر.
رافعی، ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد بن عبدالکریم. (1997). العزیز شرح الوجیز. بیروت دار الکتب العلمیة.
زرکشی، بدرالدین محمد بن عبدالله. (1405). المنثور فی القواعد الفقهیه. کویت. وزاره الأوقاف الکویتیه.
زرکشی، محمد بن بهادر بن عبدالله. (1405). المنثور فی القواعد. کویت: وزارة الاوقاف و الشؤون الاسلامیة.
سبزه‌ای، بهرام. (1383). ماهیت حقوقی جرم قاچاق کالا در قوانین موضوعه ایران. همدان: سروش الوند.
سبکی، تقی‌الدین علی بن عبدالکافی. (1416). الإبهاج فی شرح المنهاج. بیروت. دار الکتب العلمیه.
سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی بکر. (1403). الاشباه و النظائر. بیروت: دار ابن حزم.
شاطبی، ابراهیم بن موسی بن محمد. (1417). الموافقات. تحقیق: ابوعبیده مشهور بن حسن آل‌سلمان. دار ابن عفان. اول.
شافعی، ابوعبدالله محمد بن ادریس. (1393). الأم. بیروت: دارالمعرفة.
شروانی، عبدالحمید مکی و احمد بن قاسم عبادی. (بدون تاریخ). حواشی الشروانی والعبادی. بیروت: دارالفکر.
شنقیطی، احمد بن محمود. (1415). الوصف المناسب لشرع الحکم. مدینه. عماده البحث العلمی. اول.
طوفی، سلیمان بن عبدالقوی. (1407). تحقیق: عبدالله بن عبدالمحسن ترکی. بیروت. مؤسسه الرساله.
کدخدایی، محمد رضا. (1389). پاسخ اشکالات نظری قاعده «التعزیر فی کل معصیة». مجله فقه اهل بیت. سال شانزدهم، شماره 61، صص 137-197.
ماوردی، ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب. (1989). الاحکام السلطانیة و الولایات الدینیة. چاپ اول. کویت: مکتبة دار ابن قتیبة.
ماوردی، ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب. (1994). الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الامام الشافعی. چاپ اول. بیروت: دارالکتب العلمیة.
نقدی بادی، ابراهیم. (1394). محشای قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز. ویرایش دوم. تهران: مسیر دانشگاه.
نووی، ابو زکریا محی الدین یحیی بن شرف. (1997). المجموع شرح المهذب. بیروت: دارالفکر.
وزارة الأوقاف والشؤون الإسلامیة. (1427). الموسوعة الفقهیة الکویتیة. کویت: دارالسلاسل.