امکان سنجی قابلیت های هوش مصنوعی در تسریع فرایند استنباط احکام شرعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران.

2 استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران.

3 استادیار، گروه مهندسی کامپیوتر، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه قم، قم، ایران.

10.22034/mfu.2024.141993.1462

چکیده

امروزه یکی از مهم‌ترین موضوعات مستحدثه هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی شاخه ای از علوم رایانه است که نوعی شبیه سازی هوش انسانی برای کامپیوتر است و هدف اصلی آن تولید ماشین‌های هوشمندی است که توانایی انجام وظایفی که نیازمند به هوش انسانی است را دارا باشد. هوش مصنوعی در بسیاری از عرصه ها از جمله فقه و استنباط ورود پیدا کرده و اثرگذار است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی واستفاده از منابع کتابخانه ای به تحلیل قابلیت های هوش مصنوعی در تسریع فرایند استنباط پرداخته و کاربردهای مختلف آن‌را بررسی می‌کند. در این تحقیق ابتدا به تحلیل تاثیرات هوش مصنوعی در گزارش پیامدها و تغییر مبانی اصولی و فقهی و سپس به بررسی نقش این فناوری در پیشگیری از خطاهای تطبیقی و ایجاد تعادل بین فن‌آوری و فقه پرداخته می‌شود. از دیگر موارد مطروحه می‌توان از جامع‌نگری و کیفی‌نگری در منابع فقهی، تصحیح درهم آمیختگی میان روش و محتوا و کشف بریدگی استدلالی در فرایند استنباط حکم شرعی نام برد. البته روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی نیز برای دستیابی به این موارد معرفی می‌شود که می‌توان به سیستم های خبره، پردازش زبان طبیعی، یادگیری ماشین، شبکه های عصبی و یادگیری عمیق اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند به تسریع و تسهیل فرایند استنباط و ارتقای دقت و سرعت در این مسیر منجر شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Feasibility of Using Artificial Intelligence in the Process of Inferring Religious Rulings

نویسندگان [English]

  • mehdi shabani 1
  • Alireza Ebrahimi 2
  • rouhollah dianat 3
1 Ph.D. Candidate in the Department of Jurisprudence and Islamic Law Principles, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law Principles, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Computer Engineering, Faculty of Engineering, University of Qom, Qom, Iran.
چکیده [English]

Today, one of the most significant contemporary topics is artificial intelligence (AI). AI is a branch of computer science that simulates human intelligence, aiming to create intelligent machines capable of performing tasks that require human-like cognitive abilities. AI has entered and influenced various fields, including jurisprudence and inference. This article employs a descriptive-analytical method and utilizes library resources to analyze the capabilities of AI in accelerating the inference process and examines its various applications. Initially, the study analyzes the impacts of AI on reporting outcomes and altering foundational principles and jurisprudential tenets. It then investigates the role of this technology in preventing comparative errors and establishing a balance between technology and jurisprudence. The discussion also encompasses a comprehensive and qualitative perspective on jurisprudential sources, correcting the confusion between method and content, and identifying logical gaps in the process of inferring religious rulings through AI. Various methods and techniques for achieving these objectives are mentioned, including expert systems, natural language processing, machine learning, neural networks, and deep learning. The research findings indicate that utilizing AI can expedite and facilitate the inference process, enhancing accuracy and speed in this domain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Artificial Intelligence
  • Religious Ruling
  • Inference of Rulings