بازخوانی فقهی مجازات قوادی در پرتو نقد و پیشنهاد اصلاح ماده 243 ق.م.ا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم‌انسانی، دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی (ره)، بروجرد، ایران.

چکیده

رساندن مردان به مردان برای امر لواط و مردان به زنان برای امر زنا تحت عنوان جرم قیادت در فقه جزایی و به تبع آن در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، جرم حدی شناخته شده و شارع اسلامی برای آن مجازات تعیین کرده است. قانون‌گذار درباره مجازات قواد با تبعیت از یک دیدگاه فقهی؛ تعداد (75) ضربه تازیانه را برای مرتبه اول قوادی، وضع کرده است. اگر مردِ قواد برای مرتبه دوم به قوادی اقدام نماید، علاوه بر مجازات تازیانه به مجازات تبعید هم محکوم می­شود. جرم قیادت را به نوعی می­توان آغاز کننده جرائم جنسی زنا و لواط در جامعه دانست؛ زیرا قواد با معرفی مرتکبین به یکدیگر در برداشتن موانع جرم و آسان نمودن مسیر زنا و لواط به تحقق جرم جنسی در جامعه کمک می­نماید. هرچند انحصار مجازات تازیانه در مرتبه اول قوادی برخاسته از یک دیدگاه فقهی است؛ اما به­نظر می­رسد مجازات مذکور برای جرم قوادی کافی نیست و بازدارندگی لازم را برای پرهیز از جرم قوادی در جامعه ندارد. با مداقه در منابع فقهی می­توان دریافت بسیاری از فقهای امامیه با استناد به­دلیل روایی؛ مجازات تبعید را برای قواد در همان مرتبه اول قوادی لازم می­دانند. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی درصدد آن است با طرح تضارب آرای فقهی و در نظر گرفتن اصل تناسب جرم با مجازات، ضمن حفظ قوادی در دایره جرائم حدی به نقد ماده 243 ق.م.ا پرداخته و با پیشنهاد انتقال مجازات تبعید به مرتبه اول قوادی؛ اصلاح ماده مذکور را پیشنهاد دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Jurisprudential Reconsideration of Procurement Punishment in light of Criticism and Proposal to Amend Article 243 of the Islamic Penal Code

نویسنده [English]

  • taha zargaryan
Assistant professor, Department of Law, Faculty of Humanities, University of Ayatollah Boroujerdi , Boroujerd, Iran.
چکیده [English]

It has been recognized that bringing men to men for sodomy and men to women for adultery constitutes a crime of procurement according to criminal law and, accordingly, is a fixed (ḥadd) offense in the Islamic Penal Code approved in 2012. The Islamic legislator has determined the punishment for this offense. From a jurisprudential perspective, the legislator has imposed the punishment of seventy-five lashings for the procurement for the first time. Those who act as panders a second time will be exiled in addition to being whipped. Procurement crimes can be viewed as the beginning of sexual crimes such as adultery and sodomy within a society. Through the introduction of the perpetrators to each other, the pimp helps to remove the obstacles to the crime and paves the way for sexual crime in society. Although the exclusiveness of the punishment of lashing in the first instance of procurement comes from a jurisprudential perspective, it seems that the punishment does not adequately deter the crime of procurement and does not provide enough deterrent to prevent it from occurring again. The careful study of the jurisprudential sources shows that many Imami jurists, citing narrative reasons, regarded the punishment of exile as necessary for the first-time occurrence of procuring. Based on the descriptive-analytical method, this study examines conflicting jurisprudential opinions and considers the principle of proportionality to criticize the Article 243 of the Criminal Code, while keeping procurement under the category of a criminal offense. As a result, the punishment of exile is proposed to be transferred to the first-time occurrence of procurement in order to amend the Article 243.

کلیدواژه‌ها [English]

  • procurement
  • whipping
  • exile
  • punishment
ابن‌‌ادریس، محمد بن احمد. (1387). ‌موسوعة ابن إدریس الحلی. قم: دلیل ما.
ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1363). من لا یحضره الفقیه، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
ابن‌براج، عبدالعزیز بن نحریر. (1406). المهذب، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
ابن‌حمزه، محمد بن علی. (1408). الوسیلة إلی نیل الفضیلة. قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی (ره).
ابن‌زهره، حمزه بن علی. (1417). غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع. قم: مؤسسة الإمام الصادق (ع).
ابن‌فهد حلی، احمد بن محمد. (1407). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم. (بی­تا). الکافی فی الفقه. اصفهان: مکتبة الإمام أمیرالمؤمنین علی (ع) العامة.
انصاری، مرتضی. (1419). فرائد الأصول. قم:  مجمع الفکر الإسلامی.
انصارى، مرتضى بن محمدامین‌. (1411). المکاسب‌، قم: دار الذخائر.
حر عاملی، محمد بن حسن. (1416). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
خوئی، سید ابوالقاسم. ( 1418). موسوعة الإمام الخوئی. قم: مؤسسة إحیاء آثار الامام الخوئی.
سلار دیلمی، حمزه بن عبد العزیز. (1404). المراسم فی الفقه الإمامی. قم: منشورات الحرمین.
سیفی مازندرانی، علی اکبر. (1400). پایگاه درس خارج فقه، قم: پایگاه درس خارج فقه آیت الله سیفی مازندرانی
شوشتری، محمدتقی. (1410). ، قاموس الرجال. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
صبوری­پور، مهدی و ابراهیمی، روژین. (1398). «متناسب سازی کیفر قوادی؛ چالش­ها و راهبردها». مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب. 2 (2): 121-136.
طباطبایی کربلایی، علی بن محمد علی. (1418). ریاض المسائل (ط. الحدیثة)، قم: مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
طبسی، نجم الدین.(1416). النفی والتغریب. قم: مجمع الفکر الإسلامی.
طوسی، محمد بن حسن. (1365). تهذیب الأحکام. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ـــــــــــــ . (1400). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی. بیروت: دار الکتاب العربی.
ــــــــــــــ . (1427). رجال الطوسی. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین‌‌الدین بن علی. (1413). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
علامه حلی، حسن بن یوسف. (1410). إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
علم‌الهدی، علی بن حسین (1415). الانتصار . قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
فاضل آبی، حسن بن ابیطالب.  (1408). الرموز فی شرح المختصر النافع. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
فاضل هندی، محمد بن حسن. (1416). کشف اللثام عن قواعد الأحکام. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
فقیهی، محسن. (1398). درس خارج فقه. قم: پایگاه درس خارج آیت الله شیخ محسن فقیهی.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی. (1395). مفاتیح الشرائع، تهران: مدرسه عالی شهید مطهری.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1363). الکافی (اسلامیه). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
گلپایگانی، محمدرضا. (بی­تا). الدر المنضود فی أحکام الحدود. قم: دار القرآن الکریم.
محقق حلی، جعفر بن حسن. (1408). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: اسماعیلیان.
محمد بن مکرم بن على، أبو الفضل. (1414). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
مفید، محمد بن محمد. (1410). المقنعة. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
موسوی اردبیلی، عبد الکریم. (1427). فقه الحدود و التعزیرات. قم: جامعة المفید.
موسوی خمینی‌، روح الله. (1392). تحریر الوسیلة، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی (قدس سره).
موسوی سبزواری، عبدالاعلی. (1413). مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم: السید عبد الاعلی السبزواری.
نجاشی، احمد بن علی. (1365). رجال النجاشی. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم.
نجفی، محمدحسن بن باقر. (بی­تا). جواهر الکلام (ط. القدیمة). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نمازى شاهرودى، على‌. (1414). مستدرکات علم رجال الحدیث‌. تهران: فرزند مولف‌.