بازخوانی ، نقد وتطبیق ادله وجوب خمس از دیدگاه آیت الله خوئی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای فقه‌وحقوق خصوصی، مدرس حوزه و دانشگاه علوم قرآن شیراز، شیراز، ایران.

https://doi.org/10.34785/j023.2021.007

چکیده

خمس از جمله واجباتی است که به صورت اجماعی مورد اتفاق نظر امامیه و عامه قرار گرفته است. لیکن در مفهوم غنیمت دیدگاه‌های متفاوتی اتخاذ شده است برخی قائل به تفسیر مضییق از واژه غنیمت بوده و تنها غنائم جنگی را ملاک قرار می دهند که از آن جمله ،آیت الله خوئی دارای این دیدگاه هستند و برخی قائل به تفسیر موسع در معنای واژه مذکور شده ازجمله صاحب جواهر و محمدکاظم طباطبایی در مستمسک العروه و آیت الله همدانی(ره) همه، غنائم را اعم از منافع حاصل از جنگ و غیر آن می‌دانند و تفسیر جدیدی که صبغه معرفتی در آن غالب است از جنگ شده است که مطلق جنگ خارجی و درونی را شامل می‌شود که در این پژوهشی مبانی استدلالی و مستندات هر دو گروه بر مبنای فهم و تفسیر آیات و روایات مورد بررسی قرارگرفته و تحلیل می‌گردد و سبب اختلاف و چالش پیرامون مفهوم غنیمت موردنقد و واکاوی قرار خواهد گرفت.




واژگان کلیدی:خمس،غنیمه،ارباح،مطلق فائده

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rereading, criticizing and adapting the evidences of Khums's necessity from ayatollah Khoei's point of view

نویسنده [English]

  • somayeh ahangaran
PhD Student in Jurisprudence and Private Law, Lecturer at Shiraz University of Quranic Sciences, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

Khums is one of the obligations that has been consensusly agreed by Imamiyah and the public. However, in the concept of booty, different views have been adopted, some believe in a pretentious interpretation of the word "booty" and only consider the trophies of war, including "Ayatollah Khoei"
And some people believe in the interpretation of the word, including Sahib Javaher and Mohammad Kazem Tabataba'i in Mustamsk al-Arwah and Ayatollah Hamedani, all consider trophies, including the benefits of war and other than that, and the new interpretation in which the epistemological sabbagh is dominant has been from the war, which includes the absolute of foreign and internal warfare, which in this research includes the argumentative foundations and documents of both groups. The basis for understanding and interpreting verses and hadiths is examined and analyzed.
And the cause of disagreement and challenges about the concept of booty will be Reviewed and explored.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khums
  • sheep
  • profits
  • absolute interest
ابن رشد،محمدبن احمد(1995)،بدایه المجتهد،بیروت،دارالفکر.
ابن فارس، احمد(1420)،معجم مقاییس اللغۀ،قم، مکتبۀالاعلام الاسلامی .
ابن منظور، محمد بن مکرم(2000م) لسان العرب، انتشارات دار صادر. بیروت.
آلوسی، محمود(1417)،روح المعانی فی تفسیر القرآن،بیروت،دار الفکر.
بخاری،محمدبن اسماعیل(1305)،صحیح البخاری،مصر،مطبعه الشرفیه.
برازش، علیرضا(1383)،تفسیر اهل بیت،تهران،امیرکبیر.
بیهقی،احمدبن حسین(1424)،سنن الکبری،بیروت،دارالکتب العلمیه.
حرعاملی،محمد(1414ق)، وسائل الشیعة، قم، آل البیت.
حقی برسوی، اسماعیل(بی تا)، روح‌البیان، بیروت، داراحیاءالتراث‌العربی.
حنبل احمد(1969)،مسند احمد،قاهره، دارالمنهاج.
خراسانی،محمدکاظم(1429ق)،کفایه الاصول،بیروت،احیاءالتراث.
خویی، سید ابوالقاسم(بی تا)،موسوعة الامام الخویی، بیروت، احیاء التراث.
دروزه ،محمدعزت(1383)،التفسیر الحدیث،قاهره،دارالکتب العربیه.
رازی،ابن ابی حاتم(1420ق)،التفسیر الکبیر،بیروت،بی نا.
راغب اصفهانی،حسین بن محمد(1404)،المفردات فی غریب القرآن،نشرالکتاب،قم.
شهید ثانی،زین الدین بن علی(بی تا)،مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام،بیروت،دارالهدی.
طباطبایى حکیم، سید محسن(1416) ، مستمسک العروة الوثقى، قم ،مؤسسة دار التفسیر.
طباطبایی، سید محمد حسین(1374) ، تفسیر المیزان، ترجمه: سید محمد باقرموسوی همدانی، انتشارات اسلامی،  قم.
طوسی،محمدبن حسن(1364)، تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه،تهران،دارالکتب الاسلامیه.
کاشانی،مولی فتح الله(1423ق)،زبده التفاسیر،قم،معارف الاسلامیه.
کاظمی خراسانی،محمدعلی(1365)،فوائد الاصول،قم،موسسه نشرالاسلامیه.
کلینی، محمد بن یعقوب(1369)، اصول کافی، شارح: هاشم رسولی، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی،(1403ق)، بحار الانوار، ترجمه: ابوالحسن موسوی همدانی، تهران،کتابخانۀ مسجد ولی عصر.
موحدی لنکرانی(بروجردی)،محمد(1423ق)،رساله فی الخمس،قم،مرکز فقهی ائمه اطهار.
نجفی، محمدحسین(1404)، جواهر الکلام، بیروت، دارالاحیا التراث العربی.
همدانى، آقا رضا بن محمد هادى(1416ق)، مصباح الفقیه، قم ، مؤسسة الجعفریة لإحیاء التراث و مؤسسة النشر الإسلامی.
واحدی نیشابوری،علی(1416)،الوسیط فی تفسیر القرآن المجید،بیروت،بی نا.