Ibrā’ Mahr al-Mithl (Acquittal of Stipulated Dower); Comparative Study of Jurisprudence of Islamic Denominations

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor of Imam Sadiq University

2 PhD student in private law at Imam Sadiq University (AS)

Abstract

According to ibrā’ (acquittal), a person relinquishes the right to claim what is owed to the other party. The wife’s right over the stipulated dower as a financial right can be subject to ibrā’. Knowing and being ignorant to the amount of dowry and the time of its obligation on the spouse are factors influencing the decree of such acquittal. The present study, based on a descriptive-analytical method with library tools, tries to answer this basic question: “What is the ruling on ibrā’ mahr al-mithl (acquittal of stipulated dower) from the perspective of Imami and Sunni jurists?” There are two views among the Imami jurists regarding the time of legal obligation of mahr al-mithl: Some believe that mahr al-mithl is obligatory through marriage, resulting in the validity of acquittal, while others believe that it is obligatory after intercourse, resulting in the invalidity of acquittal before intercourse. The Imami jurists mostly do not consider ignorance of the amount of mahr al-mithl to be effective in the validity of acquittal. Shafi'i, Maliki, and Hanafi jurists also consider the intercourse to cause the obligation of mahr al-mithl; However, the Shafi'i jurists do not consider ignorance of the amount of mahr al-mithl to be effective in the invalidity of discharge, and the Maliki and Hanafi jurists do not consider the lack of knowledge of the amount of mahr al-mithl as an obstacle to the validity of acquittal. According to Hanbalis, mahr al-mithl becomes obligatory with the marriage contract, and intercourse and ignorance of the amount of the dowry do not play a role in it. It seems that since the dowry is in exchange for baḍ‘, it is the penetration (intercourse) that causes the obligation of mahr al-mithl, and so after the penetration, in order for the marriage not to be a mere exchange, ignorance of the amount of mahr al-mithl does not affect its validity, unless the ignorance is such that the wife is imagined to lack intention.

Keywords

Main Subjects

References

ابن‌قدامه، عبدالله بن احمد (۱۳۸۸ق). المغنی. قاهره: مکتبه القاهره.
 ابن قدامه المقدسی الجماعیلی، عبدالرحمن بن محمد. (بی‌تا). الشرح الکبیر على متن المقنع. بی جا: دارالکتاب العربی للنشر و التوزیع.
ابن‌منظور، ابوالفضل. (۱۴۱۴ق). لسان العرب. چ 3، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع- دار صادر.
ابن‌نجیم، زین‌الدین‌بن‌ابراهیم. (1419ق).  الاشباه و النظائر علی مذهب ابی حنیفه النعمان. چ1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
آل کاشف الغطاء، محمدحسین. (1359ق). تحریر المجلة. چ 1، نجف اشرف: المکتبة المرتضویة.
امامی، حسن. (بی‌تا). حقوق مدنى. تهران: انتشارات اسلامیه.
ایروانی‌، علی‌. (1379ق). حاشیة المکاسب. قم: کتبی نجفی.
بحرانی، یوسف‌بن‌احمد. (بی‌تا). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
البهوتی الحنبلی، منصوربن‌یونس. (بی‌تا). کشف القناع عن متن الاقناع. بیروت: دارالکتب العلمیه.
جمعى از پژوهشگران (زیر نظر سیدمحمود هاشمی شاهرودى). (1417ق). معجم فقه الجواهر. چ 1، بیروت: الغدیر للطباعة و النشر و التوزیع.
______________. (1423ق). موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت(ع). چ 1، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت(ع).
حرّ عاملی، محمدبن‌حسن. (۱۴۰۹ق). تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
حسینى روحانى قمّى، سیدصادق. (1412ق). فقه الصادق(ع). چ 1، قم: دار الکتاب ـ مدرسه امام صادق(ع).
حسینى شیرازى، سیدصادق. (1425ق). التعلیقات على شرائع الإسلام. چ 6، قم: انتشارات استقلال.
حلّى، حسن‌بن‌یوسف. (1413ق). مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة. چ 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلّى، نجم‌الدین. (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. چ 2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خویى، سیدابوالقاسم. (بی‌تا). مصباح الفقاهة (المکاسب). بی‌جا: بی نا.
الزحیلی، وهبةبن‌مصطفی. (بی‌تا). الفقه الإسلامی وأدلته. چ 4، سوریه: دارالفکر.
الزُّرقانی المصری، عبدالباقی‌. (۱۴۲۲ق). شرح الزرقانی على مختصر خلیل و حاشیة البنانی. چ 1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
الزرکشی، ابوعبدالله. (۱۴۰۵ق). المنثور فی القواعد الفقهیة. چ 2، کویت: وزاره الاوقاف الکویتیه.
سبحانى، جعفر. (بی‌تا). نظام النکاح فی الشریعة الإسلامیة الغراء. چ 1، قم: بی نا.
السیوطى، عبدالرحمن. (1411ق). الاشباه و النظائر. بیروت: دارالکتب العلمیه.
شبیری زنجانی، موسی. (۱۴۱۹ق). کتاب النکاح. چ 1، قم: مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز.
شریف مرتضى، على‌بن‌حسین. (1415ق). الانتصار فی انفرادات الإمامیة. چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
صیمرى، مفلح‌بن‌حسن. (1420ق). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام. چ 1، بیروت: دار الهادی.
طوسى، ابوجعفر محمدبن‌حسن. (1390ق). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار. چ 1، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
__________ . (1407ق). الخلاف. چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
_________ . (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. چ 3، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریه.
عاملى کرکى، على‌بن‌حسین. (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. چ 2، قم: مؤسسه آل البیت(ع).
عاملى، بهاءالدین محمدبن‌حسین و ساوجى، نظام‌بن‌حسین. (1429ق). جامع عباسى و تکمیل آن. چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عاملى، زین‌الدین. (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. چ 1، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
عاملى، محمدبن‌على. (1411ق). نهایة المرام فی شرح مختصر شرائع الإسلام. چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عدة علماء و فقهاء فی الخلافة العثمانیة. (بی‌تا). مجلة الاحکام العدلیة. بی‌جا: کارخانه تجارت کتب.
العمرانی، ابوالحسین. (1421ق). البیان فی مذهب الإمام الشافعی. جده: دارالمنهاج.
فاضل هندى، محمدبن‌حسن. (1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
الکاسانی الحنفی، علاءالدین ابوبکر. (۱۴۰۶ق). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع. بیروت: دارالکتب العلمیه.
کلینى، ابوجعفر محمدبن‌یعقوب. (1407ق). الکافی. چ 4، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
گیلانى، میرزاحبیب‌الله رشتى. (1407ق). فقه الإمامیة (قسم الخیارات). چ 1، قم: کتاب‌فروشى داورى.
ماوردی، أبوالحسن‌علی‌بن‌محمد .(۱۴۱۹ق). الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الإمام الشافعی و هو شرح مختصر المزنی. چ 1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
مجلسی‌، محمدتقى. (1406ق). روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه. چ 2، قم: مؤسسه فرهنگى‌ـ‌اسلامى کوشانبور.
محقق سبزوارى، محمدباقر. (1423ق). کفایة الأحکام. چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
محقق‌داماد، سیدمصطفى. (1406ق). قواعد فقه. چ 12، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.
________ . (1381). قواعد فقه (بخش مدنی). تهران: سمت.
مکارم شیرازی، ناصر. (1380). بحوث فقهیه. قم: مدرسة الإمام علی‌بن‌أبی‌طالب(ع).
___________. (1424ق). کتاب النکاح. قم: مدرسة الإمام علی‌بن‌أبی‌طالب(ع).
موسوی سبزواری، عبدالاعلی. (1413ق). مهذب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام. ج 19، قم : السیدعبدالاعلی السبزواری.
نجفى (کاشف الغطاء)، حسن‌بن‌جعفر. (1422ق). أنوار الفقاهة- کتاب النکاح. چ 1، نجف اشرف: مؤسسه کاشف الغطاء.
نجفى، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. چ 7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
النووی، أبوزکریا محی‌الدین. (۱۴۱۲ق). روضة الطالبین و عمدة المفتین. چ 3، بیروت: المکتب الاسلامی.
____________ . (بی‌تا). المجموع شرح المهذب. سوریه: دارالفکر.
یزدی، محمدکاظم. (1410ق). حاشیة المکاسب. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
Comparative Studies on the Schools of Jurisprudence and its Principles
Volume 6, Issue 1 - Serial Number 10
Publisher
May 2023
Pages 48-26

Files

Share

How to cite

Statistics