The Conflict of Legal Permission of Crime against the Unprotected Outlaw (Mahdūr al-Dam) with the Teachings of Islamic Jurisprudence

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor, Department of Law, Faculty of Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran

2 PhD student in criminal law and criminology, Department of Law, Faculty of Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran

10.22034/mfu.2024.140516.1398

Abstract

According to Article 302 of the Islamic Penal Code of Iran (April 21, 2013), if someone commits an offence against an unprotected outlaw (mahdūr al-dam) and someone who deserves death, she/he is exempted from retaliation (qiṣᾱṣ) and paying blood money (dῑya). Article 303 also stipulates that if the perpetrator commits a crime believing that the victim is mahdūr al-dam and can prove this belief, qiṣᾱṣ will not be applicable and he/she will be convicted of dῑya and ta‘azīrī (discretionary) punishment. This research investigates the conflicting cases of legislators prescribing crimes against mahdūr al-dam by normal people. The corollary is that the provisions of articles 302 and 303 of the Islamic Penal Code are in conflict with some of the principles and rules of Islamic jurisprudence such as the principle of the presumption of innocence, the principle of caution in issuing death penalty and peoples honor (precautionary principle in blood and peoples' honor), the principle of legality of offences and punishment (the principle of execution of punishment by Imam (or Judge) and authorized persons on his behalf), the jurisprudential principle of respecting Muslims' blood in general sense, and the principle of human dignity. To resolve not only the existing conflicts but also preventing private justice and maintain the order and security of citizens, this research uses the analytical-descriptive research method with a critical approach to propose to the activists of legislative criminal policy of Iran that the aforementioned articles should be omitted from Islamic Penal Code or amended in such a way that no one can easily resort to them in order to get rid of punishment.
To resolve not only the existing conflicts but also preventing private justice and maintain the order and security of citizens, the authors seek to propose to the activists of legislative criminal policy of Iran that the aforementioned articles should be deleted from Islamic Penal Code or amended in such a way that no one can easily resort to get rid of punishment. This paper has been performed based on the descriptive-analytical research method with a critical approach.

Keywords

Main Subjects

References

ابن ادریس حلی، محمد بن احمد. (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن براج، عبد العزیز. (1406 ق). المهذب. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن­نجیم، زین­الدین .(970 ق). الْأَشْبَاهُ وَالنَّظَائِرُ عَلَى مَذْهَبِ أَبِیْ حَنِیْفَةَ النُّعْمَانِ. بیروت: دار الکتب العلمیة.
اراکى، محسن. (1425 ق). نظریة الحکم فی الإسلام. قم: مجمع اندیشه اسلامى.
اردبیلى، احمد بن محمد. (1403 ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
انصاری، مرتضی. (1411ق). فرائد الاصول‌. قم: مجمع الفکر الإسلامی.
______ . (1378). الرسائل. ترجمه و شرح: جمشید سمیعی. اصفهان: خاتم الأنبیاء.
آخوند خراسانی، محمد کاظم. (1412ق). کفایه الاصول. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
بروجردی، محمدتقی. (1424 ق). إرشاد العقول إلی مباحث الأصول. قم: امام صادق جعفر(ع).
التویجری، عبدالعزیز. (1436ق). الکرامة الإنسانیة فی ضوء المبادئ الإسلامیة. المغرب: المنظمة الإسلامیة للتربیة والعلوم والثقافة.
الجراری، عباس. (1998م). انسان در اسلام: ذات او و حقیقت وجودش. رباط: چاپ الامنیا.
حاتم‌پور، زهرا. (1389). «مهدورالدم در فقه شیعه با نگاهی به حقوق کیفری ایران». قزوین: دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین.
حرّعاملى، محمد بن حسن. (1409 ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
حکیم، محمد سعید. (1414 ق). المحکم فی أصول الفقه. بی‌جا: مؤسسه المنار.
حلّى، یحیى بن سعید. (1405 ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسة سید الشهداء العلمیة.
خامنه‌اى، سید على. (1417 ق). کاوشى در حکم فقهى صابئان. قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
خمینى، سید روح اللّه. (1425 ق). تحریر الوسیلة. مترجم: على اسلامى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
________ . (1426 ق). توضیح المسائل. بی‌جا. بی‌نا.
خوانسارى، سید احمد. (1405 ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خویى، سید ابو القاسم. (1422 ق). مبانی تکملة المنهاج. قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی (ره).
________ . (1414 ق). محاضرات فی المواریث. قم: مؤسسة السبطین (علیهما السلام) العالمیة.
سلیمانی، حسین. (1400). «قوانین کیفری در پرتو موازین اسلامی: بازخوانی اصل چهارم قانون اساسی ایران در پرتو قواعد حاکم، مصلحت و حقوق بشر». فصلنامه حقوق بشر. 31. 53-76.
سیوری، مقداد بن عبد اللّه. (بی‌تا). کنز العرفان فی فقه القرآن. ترجمه و شرح: عبد الرحیم عقیقى بخشایشى. قم: دفتر نشر نوید اسلام.
شاکری گلپایگانی، طوبی. (1381). «اسلام، حق حیات...کدام قاعده؟ (قسمت اول)». فقه و حقوق خانواده. 26. 8 - 33
______  . (1381). «اسلام، حق حیات...کدام قاعده؟(قسمت دوم)». فقه و حقوق خانواده. 28. 8 - 36
صانعی، یوسف. (1386). استفتائات قضایی. قم: انتشارات پرتو خورشید.
صدوق، محمّد بن على بن بابویه. (1409 ق). من لا یحضره الفقیه. مترجم: على اکبر غفارى. تهران: نشر صدوق.
______ . (1386 ق). علل الشرائع. قم: کتابفروشى داورى.
طوسى، محمد بن حسن. (1400 ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. بیروت: دار الکتاب العربی.
عاملى، زین الدین بن على .(1414 ق). حاشیة الإرشاد. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
عبدالهی، معاذ، کرامتی معز، هادی. (1398). «چالشهای فقهی و حقوقی قصاص مرد در برابر زن در رویارویی با کرامت انسانی». مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب. 2. 52-38.
علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر. (بی‌تا). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. مشهد: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
______ . (1412 ق). منتهى المطلب فی تحقیق المذهب. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
عوده، عبد القادر . (1426­ق). التشریع الجنایی الاسلامی. قاهره: مکتبه دارالتراث.
عینی، محسن؛ البرزی ورکی، مسعود؛ ملکی، امین. (1392). «تکریم حیات و تحولات تقنینی ایران». پژوهش‌‌های فقه و حقوق اسلامی. 33. 95 تا 112
فاضل هندى، محمد بن حسن. (1416 ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
کلانتری، عباس؛ متولی‌زاده، نفیسه؛ گلستان‌رو، صدیقه. (1395). «احتیاط در دماء و کاربرد آن در حقوق کیفری». حقوق اسلامی. 51. 129 تا 159.
کلینى، محمد بن یعقوب. (1429 ق). الکافی. قم: دار الحدیث للطباعة و النشر.
محقق حلّى، جعفر بن حسن. (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
______ . (1418 ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیة. قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة.
محقق کرکى، على بن حسین .(1414 ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
مصطفوى، سید محمد کاظم. (1421 ق). مائة قاعدة فقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
مفید (شیخ)، محمّد بن محمد. (1413 ق). المقنعة. قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید - رحمة الله علیه.
منتظری، حسین على. (1409 ق). مبانى فقهى حکومت اسلامى. مترجم: محمود صلواتى، ابوالحسن شکورى. قم: مؤسسه کیهان.
______ . (1429 ق). مجازات‌هاى اسلامى و حقوق بشر. قم: ارغوان دانش.
نراقی، محمد مهدی. (1388). أنیس المجتهدین فی علم الاُصول. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
Comparative Studies on the Schools of Jurisprudence and its Principles
Volume 6, Issue 2 - Serial Number 11
Publisher
September 2023
Pages 270-251

Files

Share

How to cite

Statistics