پیش فرض فقهی و بسترهای پیدایش آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فقه شافعی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه فقه شافعی دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد، گروه فقه شافعی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 استادیار گروه فقه و حقوق شافعی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

10.22034/mfu.2024.138867.1262

چکیده

  پیش­فرض‌های هر نظریه علمی، مجموعه‌ای از هنجارهای پیشاتفسیری هستند که در پردازش و صورت‌بندی اصل نظریه نقش مؤثری ایفا می‌کنند و در ضمن تفسیر و تحلیل­ مسایل فرعی و استنتاج نتایج آن مورد ملاحظه و مراعات واقع می‌شوند. کارکرد پیش‌فرض‌ها، حفظ انسجام درونی نظریه و توجیه نظری نتایج آن و ارتباط معنادار آنها با یکدیگر است. بر این اساس پیش‌فرض­های فقهی مفروضاتی پیشینی هستند که فقیه براساس آن­ها چهارچوب نظریه فقهی خود را سازماندهی می‌کند و در مرحله تفسیر نصوص شرعی و استنباط احکام فرعی به آنها وفادار می‌ماند. پیش­فرض‌های فقهی عمدتاً محصول برداشت کلی فقیه از شریعت و انتظاری است که وی از مجموعه قواعد و احکام آن دارد. از این‌رو باید تمایز پیش‌انگاره‌های فقیهان را یکی از اساسی‌ترین عوامل اختلافات فقهی به‌شمار آورد. این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه­ای، بعد از تبیین معنای پیش‌فرض فقهی، به این نتیجه رسیده است که پیش­فرض­های فقهی علاوه بر ویژگی­های روانی و دامنه­ی اطلاعات فقیه، تحت تأثیر عواملی همچون: محیط آموزشی، خانوادگی و شرایط اجتماعی شکل می‌گیرند. باتوجه به اهمیت موضوع و نبود تحقیقی جامع در این‌خصوص، بررسی چنین موضوعی ضروری به‌نظر می­رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Presupposition of Jurisprudence and its Origins

نویسندگان [English]

  • Arash Ahmadi 1
  • mohammad adel ziaey 2
  • jalil omidi 3
  • wrya hafidi 4
1 PhD student, department of Shafe'i jurisprudence , Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, department of Shafi’i jurisprudence , Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran. Iran.
3 Professor, department of Shafi’i jurisprudence , Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran. Iran.
4 Assistant Professor of Shafe'e Jurisprudence and Law, Humanities and Social Sciences Faculty, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

The presuppositions of any scientific theory are a set of pre-interpretive norms that play an effective role in the processing and formulation of the principle of the theory, and are considered and observed in the interpretation and analysis of sub-issues and inferring its results. The function of presuppositions is to maintain the internal coherence of the theory and the theoretical justification of its results and their meaningful connection with each other. Based on this, jurisprudential presuppositions are a priori assumptions based on which the jurist organizes the framework of his jurisprudential theory and remains loyal to them in the stage of interpretation of Sharia texts and derivation of secondary rulings. The presuppositions of jurisprudence are mainly the product of the jurist's general understanding of Sharia and his expectations from its set of rules and rulings. Therefore, the distinction between the preconceptions of the jurists should be considered as one of the most fundamental factors of jurisprudential differences. This research, using the descriptive-analytical method and referring to library sources, after explaining the meaning of jurisprudence default, has come to the conclusion that jurisprudence defaults are influenced by factors such as: educational environment, family and social conditions in addition to the psychological characteristics and scope of the jurist's information. Considering the importance of the issue and the lack of comprehensive research in this regard, it seems necessary to investigate such an issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jurisprudential Presumption
  • Jurisprudential Theory
  • Bases of Jurisprudential Presumption
  • Jurisprudential Disputes
  • Ijtihad

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار