مطالعه نقش جهت‌گیری مذهبی در سلامت روان دانش آموزان دوره متوسطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

2 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور.

https://doi.org/10.34785/J016.2018.319

چکیده

در سال‌های اخیر تعداد روزافزونی از پژوهشگران به تحلیل نقش و کارکردهای تربیتی دین و جهت‌گیری‌های مذهبی در تقویت ابعاد روان‌شناختی دانش آموزان اهتمام داشته و تلاش کرده‌اند تا رابطه متغیر جهت‌گیری مذهبی را با مفاهیم اخلاقی در لایه‌های مختلف جامعه مورد بررسی قرار می‌دهند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان دانش آموزان دوره متوسطه است. بنابراین به عنوان یک مطالعه توصیفی- پیمایشی با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای 248 نفر از دانش آموزان دختر و مقطع متوسطه به عنوان گروه نمونه انتخاب گردیدند. داده‌های مورد نیاز با بهره‌گیری از دو آزمون جهت‌گیری مذهبی آلپورت ، پرسش‌نامه سلامت عمومی جمع آوری شد. در تحلیل داده‌ها علاوه بر آماره‌های توصیفی از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t بهره گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بین مذهب یا مذهبی بودن و سلامت روانی رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. هر چه جهت‌‌گیری مذهبی درونی‌تر می‌شود، سلامت روانی بالاتر می‌رود. هر چه جهت‌‌گیری فرد در زمینه مذهبی بیرونی‌تر می‌شود احساس خستگی و نشانه‌های بدنی نیز بیشتر می‌شود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Role of Religious Orientation in the Mental Health of High School Students

نویسندگان [English]

  • nemat allah azizi 1
  • javad soleimani 2
1 Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities and Social Sciences, Kurdistan University, Sanandaj, Iran.
2 M. A of Educational Psychology, Payam Noor University.
چکیده [English]

In recent years, increasing numbers of researchers have been studying the role and functions of religious education and religious orientations in strengthening students' psychological dimensions and have tried to study the relationship between religious orientation and ethical concepts in different layers of society. Therefore, this study aims to investigate the relationship between religious orientation and mental health of high school students. So, as a descriptive-survey study, 248 female and high school students were selected as a sample group using multistage cluster sampling. The data were collected using Allport’s Religious Orientation Scale (ROS), General Health Questionnaire (GHQ). In addition to descriptive statistics, Pearson correlation coefficient and t test were used for data analysis. The results of this study showed that there is a direct relationship between religion or religious beliefs and mental health. The findings have also revealed that the more internal religious orientation will lead to the higher the mental health. This is while the greater the orientation of the individual in the field of religious externality will be resulted in the greater the feeling of fatigue and physical symptoms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Religious Orientation
  • mental health
  • Students
  • Secondary Education
آقایی چاوشی، اکبر و همکاران. (1387). بررسی رابطه نماز با جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان علوم رفتاری. دوره 2 شماره 2. تابستان.
بهرامی احسان، هادی. (1380). بررسی مقدماتی میزان اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس جهت‏گیری مذهبی، مجله روانشناسی و علوم تربیتی. سال ششم. شماره 1. 67-90.
بهرامی احسان، هادی. (1381). رابطه بین جهت‏گیری مذهبی، اضطراب و حرمت خود. مجله روانشناسی، سال ششم، شماره 4: 336-347.
بهرامی مشعوف، عباس. (1373). بررسی رابطه بین میزان عبادت و سلامت روان در دانشجویان مراکز تربیت معلم همدان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تربیت معلم.
بیان زاده، سیدعلی اکبر و زمانی منفرد، افشین. (1379). بررسی وضعیت سلامت روانی کارکنان یک مجتمع صنعتی. فصلنامه اندیشه و رفتار. سال چهارم شماره 4: 10-22.
جان بزرگی، مسعود. (1386). جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان. فصلنامه پژوهش در پزشکی، سال 31، شماره 4: 345-350.
جان‌بزرگی، مسعود. (1377 ). بررسی اثربخشی روان درمانگری با و بدون جهت‌گیری مذهبی اسلامی بر مهار اضطراب و تنیدگی. مجله روانشناسی، سال دوم، شماره 2: 344-368
چراغی، مونا و مولوی، حسین. (1385). را بطة بین ابعاد مختلف دینداری و  سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه اصفهان. مجله پژوهش‌های تربیتی و روان‌شناختی، سال دوم، شماره 2: 1-22
صفورایی پاییزی، محمدمهدی و قاسمیان، سلیمان. (1384). سلامت روان در پرتو التزام عملی به آموزه‌های دینی. ماهنامه معرفت، شماره 10: 11-25.
کجباف، محمدباقر و رییس پور، حفیظ الله. (1387). رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی در بین دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه اصفهان دوفصلنامه مطالعات اسلام و روان‌شناسی، سال اول، شماره 2: 31-44.
گرگری، بدری و فرید، ابوالفضل. (1391). رابطه بین جهت‌گیری مذهبی درونی و رفتارهای سلامت جسمی، روانی و معنوی و نقش واسطه‌ای ارزیابی چالش‌انگیز بودن. مجله راهبرد فرهنگ، شماره بیستم: 67-82.
مصلحی نژاد، لیلا و امینی، میترا. (1383). بررسی ارتباط بین تحصیل و سلامت روانی در دو گروه دانشجویان سال اول و آخر دانشکده علوم پزشکی جهرم. مجله اصول بهداشت روانی، سال ششم، شماره 21-22: 71-76.
معتمدی شلمزاری، عبداله. (1385). تأثیر کنکور بر سلامت عمومی، عزت‌نفس و نشانه‌های اختلالات روانی راه نیافتگان به دانشگاه. مجله پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، سال 12، شماره 2: 55-72.
موسوی، سید محمد؛ بشلیده، کیومرث؛ حقیقی، جمال و مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1385). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روانی و عزت‌نفس دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهر ایلام مجله علوم تربیتی دانشگاه اهواز. سال 13 شماره 1: 1-18. 
نادری، عزت اله. (1369). روش‌های تحقیق و چگونگی ارزش‌یابی آن در علوم انسانی. تهران: نشر کوکب.