جایگاه توریه در عقود با رویکردی به تجمیع لفظ با معنا در مذاهب خمسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق و اندیشه های امام خمینی(ره ) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تهران، ایران.

https://doi.org/10.34785/J016.2019.960

چکیده

جواز توریه به جهت رهایی از ظلم کفار صادر شده علمای امامیه و اهل سنت به مواردی درخصوص توریه ،تحت عنوان تقیه و معاریض اشاره می نمایند از آنجا که توریه سخنی است که ظاهر کلام آن درست است ولی در باطن مراد گویند امر دیگری است که از شنونده پنهان مانده تعمیم آن به موارد دیگر از جمله معاملات و عبادات دلیل خاص می خواهد ، فقهایی از جمله امام محمد غزالی توریه را بصورت مطلق مجاز می دانند سوال مطرح می شود با توجه به قاعده ی العبرة فی العقود، چگونه ممکن است سخن دوپهلو در عقود یا عبادات مجاز باشد و صور ارتباط لفظ با معنا چگونه است؟ ، از طرفی امامیه و شافعیان از طرف حنابله و مالکیان متهم شده اند به اینکه ظاهریه هستند و فقط به ظاهر اعمال توجه دارند که مویداتی در آراء امامیه دارد ما در این تحقیق روشن نمودیم نه تنها برخی از علمای امامیه ظاهر را کافی نمی دانند بلکه نظر تجمیع ظاهر با باطن اعمال و هماهنگی بین لفظ و معنا در عقود مراد ایشان می باشد لذا توریه بغیر از موارد جواز خاص ، نمی تواند، در عقود مورد استفاده یا مرجع استناد جواز حیل شرعی در عبادات یا معاملات باشد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The position of ambiguity Given the role of words and meanings in contracts in the five denominations

نویسندگان [English]

  • seyedmehdi nezhadhahshemi 1
  • ali bahraminezhad 2
  • mohamadreza emam 2
1 PhD Student, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Law and Thoughts of Imam Khomeini, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Literature and Humanities, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Literature and Humanities, Tehran, Iran.
چکیده [English]

From the viewpoint of some popular jurisprudents (al-Maliki and Han'ablah), if one considers the al, The principle in contracts is the terms of the contract, not its words or its root word what is attributed to the Ima'im and Shafi'i is the validity of the contract and the principles. Not in its intentions and meanings, but in fact, in the Imamiyyah jurisdiction, on the one hand, it is one of the prestigious terms in the contract, and on the other hand, the rule of al-Aqud is a subsidiary of Laqsud, which holds the heart of the covenant. It means that the word is literal in the same sense, and in order to be bold it wants to use the word, whether it is sex or news that testifies Rejection, if there is no intention, there will be no contracts in worship or transactions, and the rhetoric alone will not be in the Imamiyyah jurisprudence according to the rationale and the principle of corruption in the contract, from various Shafi'is, indicating various beliefs. The literal sufficiency alone is the examination of the citation of Torah in contractual terms which is apparently inaccurate and in the context of the intentions and meanings of the validity of the contract, and it has led us to consider what position the Torah in the plural between literal and meaning will have in the contract. If there was a conflict, how would this conflict, and how to respond to it, be avoided? Law, and as permitted by half-truth be blocked

کلیدواژه‌ها [English]

  • Uncertainty about contracts
  • violations of the law
  • words and meanings
  • sharia
ابن منظور ، محمد بن مکرم بن على. ( ۱۴۱۴) .لسان العرب ، بیروت : دار صادر.
انصاری شافعی  ، زکریا .(بی تا ). أسنى المطالب شرح روض الطالب. بی جا.
ابن عربی ، محمد احکام القرآن.(بی تا) . تحقیق محمد عبد القادر عطا. دون نشر . بیروت: دار الفکر.
ابن تیمیه  ، احمد بن عبدالحلیم.( ۱۴۱۸). بیان الدلیل علی بطلان التحلیل.بیروت: چاپ حمدی عبدالمجید سلفی.
ابن نجیم الحنفی ،زین الدین . (بی تا). البحر الرائق شرح کنز الدقائق  .بیروت: دار المعرفة
ابن قیم جوزیه، محمد بن ابی بکر.(۱۹۷۳ )اعلام الموقّعین عن رب العالمین. بیروت: چاپ طه عبدالرؤف سعد
اردبیلی ،احمدبن محمد مقدس .( ۱۴۱۱).مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان.  ترجمه : حسین یزدی اصفهانی .قم : چاپ مجتبی عراقی.
بخاری،  علاء الدین عبدالعزیز . (۱۴۱۸).کشف الأسرار عن أصول البزدوی.تحقیق عبدالله محمود محمد عز. بیروت :دار الکتاب العلمیة.
بحیری ، محمد عبدالوهاب .( ۱۳۷۶).حیله های شرعی ناسازگار با فلسفه فقه. ترجمه :حسین صابری. مشهد
بهوتی ،منصور بن یونس إدریس .(۱۴۰۱) . کشاف القناع على متن الإقناع. تحقیق هلال مصیلحی مصطفى هلال. بیروت :دار الفکر.
بخاری، محمدبن اسماعیل.( ۱۴۰۱).صحیح البخاری . استانبول: چاپ محمد ذهنی افندی
بغدادی ،خطیب .( ۲۰۰۲م ).تاریخ مدینة السلام. بیروت
حرعاملی ،محمد بن حسن .(۱۴۰۹ ق). وسائل الشیعة . قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث
حلّی ، ابن ادریس. (۱۴۱۱).کتاب السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم 
طحاوی ، أحمد . (۱۳۹۹). شرح معانی الآثار. تحقیق محمد زهری النجار.بیروت: دار الکتب العلمیة
علامه حلّی، حسن بن یوسف. (۱۴۱۴) . تذکرةالفقهاء. قم
غزالی، محمد.(۱۳۶۱). کیمیای سعادت. بی‌جا:طلوع و زرین.‌
جزائری، عبد المجید. (۱۴۲۱ه ).القواعد الفقهیة المستخرجة من کتاب إعلام الموقعین للعلامة ابن قیّم الجوزیة.  ریاض: دار ابن عفان السعودیة.
زحیلی، محمد.(۲۰۰۴م) .القواعد الفقهیة على المذهب الحنفی والشافعی. کویت : مجلس النشر العلمی.
زحیلی ،محمدمصطفی . (۱۴۲۷) . قواعد الفقهیه وتطبیقاتها فی المذاهب الاربعه.دمشق : دارالفکر .
بافولولو ،عمر  .(۲۰۰۶) . القواعد الفقهیة فی کتاب الغیاثى لامام الحرمین. اردن : الجامعة الاردنیة.
خوئی،ابوالقاسم .(۱۳۷۴).المصباح الفقاهه. تقریر میرزا محمدعلی توحیدی تبریزی. نجف:المطبعة الحیدریه،
خمینی ، سید روح الله   .(۱۴۰۷).تحریر الوسیلة, ، چاپ اول .قم:مؤسسة دارالعلم
خمینی، سیدروح الله .(۱۳۷۹ش) .کتاب البیع. قم:مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى
خرشی ، محمد عبد الله .(بی تا).شرح مختصر خلیل. طبع. بیروت: دار الفکربدون
زرکشی شافعی، محمد بهادُر أبو عبد الله .(۱۴۰۵). المنثور فی القواعد. تحقیق  تیسیر فائق أحمد محمود.کویت : دار وزارة الأوقاف
سرخسی،محمدبن احمد شمس الائمه. (ق۱۴۰۶). کتاب المبسوط. بیروت
سیوطی  ، جلاالدین.(۱۴۱۴) . الإتقان فی علوم‌القرآن. بیروت
سبکی، علی عبدالکافی . (۱۴۰۴). الإبهاج فی شرح المنهاج على منهاج الوصول إلى علم الأصول للبیضاوی. بیروت: دار الکتب العلمیة
سهنوری ، عبدالرزاق .(۱۹۹۸م) .الوسیط فی القانون المدنی. بیروت: منشورات الحلبیه الحقوقیه.
سرخسی ، شمس الدین أبو بکر.(بی تا) . المبسوط. بیروت: . دار المعرفة.
سبکی ،عبد الوهاب تاج الدین .(۱۹۹۱) .الأشباه والنظائر. تحقیق عادل عبد الموجود والشیخ علیعوض. بیروت: دار الکتب العلمیة.
سیوطی ، عبد الرحمن بن أبی بکر  .(۱۴۰۳) .الأشباه والنظائر. بیروت : دار الکتب العلمیة.
قرطبی، محمد.(۲۰۰۳). الجامع لأحکام القرآن. تحقیق: هشام سمیر البخاری.ریاض :دارالکتاب
قشقایی،حسین.(۱۳۷۸ش) .شیوه تفسیر قرارداهای خصوصی.قم:  مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
شاطبی ،ابراهیم بن موسی .(۱۴۱۷ق) .الموافقات. عربستان سعودی :چاپ مشهوربن حسن آل سلمان.
شاطبی، أبو إسحق .(بی تا). الموافقات فی أصول الشریعة . عبد الله دارز. ریاض: المکتبةالتجاریة الکبرى.
شیبانى ، ابو بداللّه احمد.  (بی تا ). مسند الامام احمد بن حنبل. مصر:مؤسسة قرطبه.
عاملی ،زین الدین بن علی.(شهید ثانی). (۱۴۱۳) . مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. قم
عسقلانی ، ابن حجر .( ۱۳۰۱) .فتح الباری.شرح صحیح البخاری.بیروت: چاپ افست.
حنبلی، ابن رجب ،عبد الرحمن. (۱۹۹۹م ). القواعد فی الفقه الإسلامی. مکة: مکتبة نزار مصطفى
کاسانی الحنفی ، علاء الدین  .(۱۹۸۶) . بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع. بیروت : دار الکتب العلمیة..
کاتوزیان ،ناصر.(۱۳۸۱ش).عقود معین.تهران: شرکت سهامی انتشار.
حیدر ،علی.(بی تا.) درر الحکام فی شرح مجلة الأحکام.  تعریب المحامی: فهمی الحسینی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
شافعی، محمد ادریس .(۱۳۹۳).الأم.بیروت:دار المعرفة.
شهید ثانی،  زین الدین . (۱۴۱۴) .مسالک الافهام .قم:موسسه معارف الاسلامیه.
مکارم شیرازی ،ناصر.(۱۳۸۶). حیله های شرعی و چاره جوئی های صحیح. گردآوری ابوالقاسم علیان نژادی. قم
مکارم شیراز ی، ناصر.(۱۳۸۵). بررسی فرار از ربا. تدوین ابوالقاسم لیان نژاد . قم:مدرسة الامام على بن ابى طالب.
نجفی، محمد حسن بن باقر .(بی تا).جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت
نووی ،یحیى بن شرف .( ۱۹۳۰ ).المنهاج فی شرح صحیح مسلم . قاهره :المطبعةالمصریة .
نووی ، یحیى . (۱۳۹۲ ه )شرح النووی على صحیح مسلم. بیروت : دار إحیاء التراث
مقدسی الحنبلی إبراهیم. ( بی تا) .المبدع فی شرح المقنع. بیروت: بیت المقدس
هیثمی، أحمد  بن حجر.( بی تا) . تحفة المحتاج فی شرح المنهاج.بیروت : دار احیاء التراث
هواوینی،  نجیب. (بی تا ). المجلةجمعیة المجلة.  ریاض :دار کارخانة تجارت
محقق کرکی،علی بن حسین .(۱۴۱۸).جامع المقاصد .قم: موسسه آل البیت.
مصری،ابن نجیم.(۱۴۰۵ق).غمز عیون البصائر .بیروت: دارالکتب العلمیه.
نجفی ،محمدحسن.(۱۳۶۵ش).جواهرالکلام .قم : دارالکتب الاسلامیه.
مجلات 
  ۱- قرالة، أحمد.(۲۰۰۴م). قاعدة" دلیل الشیء فی الأمور الباطنة یقوم مقامه. دراسة تحلیلیة تطبیقیة. مجلة دراسات  علوم الشریعة والقانون. المجلد۳۱ عدد۱.